A- Uyuşmazlık Konusu Ayıbın Yaygınlığı ve Teknik Araştırması
Uyuşmazlık konusu ayıp PVC montajı esnasında yaşanmaktadır. Ayıbın tespiti için öncelikle şikayetin doğru anlaşılması gerekmektedir. Piyasa araştırmalarında ve mesleki tecrübeye sahip taraflarla görüşüldüğünde ayıbın iki şekilde ortaya çıktı görülmektedir. Eğer su sızıntısı pencere yüzeyinde oluşan yoğunlaşma ve buğulanmadan kaynaklanıyorsa yüklenici tarafın sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı, kullanıcının odayı havalandırmaması, nem oranının yüksek olması, odada çamaşır kurutması gibi alışkanlıklarından kaynaklı olduğu değerlendirilmektedir. Ancak yoğunlaşma cam iç kısmından kaynaklanması durumunda ayıbın cam montajı esnasında camın doğru ilaçlanmaması, yapıştırma işleminde çift olan camın içinde hava bırakılması veya PVC çerçeve ile cam arasında açıklık bırakılması nedeni ve bilhassa soğuk mevsimlerde iç oda sıcaklığı ile dış sıcaklık arasında ki farktan dolayı yoğunlaşma olduğu ve PVC çerçevesinden laminant parkelerde kabarma, sıva, poya dökülmesine neden olduğu bu durumun da yüklenici firma kaynaklı kabul edileceği belirtilmektedir. Şikayet konusu ayıbın yaygın olduğu ancak yukarıda izah edilen ilk örnekleme olan kullanım kaynaklı durumun ağırlıklı olduğu sektör çalışanlarınca dile getirilmektedir.
B- Uyuşmazlığın Tarafları
– Tüketici (Taşınmaz sahibi, ticari mesleki bir amaç taşımayan gerçek/tüzel kişi)
– Firma (Yap-Sat usulü çalışan ticari amaçlı gerçek/tüzel kişi, PVC onarım/montaj yapan gerçek/tüzel kişi)
C- Uyuşmazlık Konusu Ayıbın Niteliği
PVC cam montajından kaynaklanan ayıp yapının diğer kalemlerine de zarar vermekle birlikte gerek PVC değişimi gerekse tespit edilen zarar ziyanın tazmini ile hesaplanmalıdır. Ayıp konusundan kaynaklı zararın etkisi ile ortaya çıkan laminant parkelerde şişme, duvar boyası ve sıvasında soyulma gibi zararların ortalama değerlendirilmesi mümkün değildir. Ancak 3 adet boydan 220X140 Fransız modeli PVC cam ve çerçeve değişimi malzeme işçilik bedeli takriben 2021 yılı piyasa araştırmalarında 6-7 bin TL olarak öngörülmektedir. İkincil zarar ziyan ise azami 3 bin TL olacağı tahmin edildiğinde 10 bi TL tutarında zarar ziyan söz konusu olmaktadır.
D- Uyuşmazlık Konusu Ayıbın Hukuki Alt Yapısı
Uyuşmazlık konusu ayıp 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 8’inci maddesinde düzenlenen ayıplı mal hükümleri kapsamında değerlendirilmektedir. Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir. Ancak yeni yasa ile birlikte eski yasaya oranla ayıplı malın teslim tarihinden itibaren satıcıya bildirim yükümlülüğü kapsamında süreler öngörülmemiştir. Yasa ile ayıplı maldan sorumluluk ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda teslim tarihinden itibaren beş yıldır. 6502 Sayılı TKHK’nın 83. maddesi gereğince, bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde, genel hükümlere göre uyuşmazlığın çözümü gerekli olduğundan, 6098 Sayılı Borçlar Kanunu’nun bu konudaki 223. maddesi uygulanacaktır. Alıcı devraldığı satılanın durumunu işlerin olağan akışına göre imkan bulur bulmaz gözden geçirmek ve satılanda satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır. Gözden geçirme ile ortaya çıkarılamayacak bir ayıp bulunması sonradan anlaşılırsa hemen satıcıya bildirmelidir. Görüldüğü üzere; Borçlar Kanunu’ndaki ayıp kavramı ile Tüketici kanunundaki yer alan ayıp kavramları birbiri ile örtüşmektedir.
Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’da ayıpların ne kadar sürede satıcıya ihbar edileceğine dair bir hüküm bulunmamakla birlikte genel hükümler uyarınca da, açık ayıpların malın teslim alınma tarihinden itibaren makul bir sürede, gizli ayıpların, dava zamanaşımı süresi içinde ve ayıp ortaya çıktıktan sonra derhal (dürüstlük kuralına uygun olan en kısa sürede), ihbar edilmesi; ayıbın açık mı, yoksa gizli mi olduğunun tayininde ise, ortalama (vasat) bir tüketicinin bilgisinin dikkate alınması, gerekmektedir. Bunu ihmal ettiği takdirde alıcı, satılanı bu ayıp ile birlikte kabul etmiş sayılır. Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde Şikayet konusu bedelin ön görülen azami sınırının Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğinde belirtilen ve her yıl güncellenen parasal sınırı(2021 için 11.300,00 TL) aşmadığı ve bu hali ile Tüketici Hakem Heyeti görev ve yetki alnında olduğu anlaşılmaktadır.
E – Uyuşmazlığa İlişkin Talepler
Tüketicilerin ilgili uyuşmazlıklara ilişkin olarak yüklenici/sağlayıcı firmadan 6502 sayılı TKHK’nın 11’inci maddesinde öngörülen seçimlik haklardan; şayet yüklenici firma muhatap alınacaksa “Ayıp oranında bedel indirimi” veya “Ücretsiz Onarım” taleplerini, montaj yapan firma muhatap alınacaksa “Hizmetin Yeniden Görülmesi” veya “Ücretsiz Onarım” taleplerini yöneltebilir.
