Bu makalemizde Tüp Gaz Zorunlu Sorumluluk Sigortasına ilişkin bilgi vermekle birlikte, zorunlu sorumluluk sigortasının kapsamı, üçüncü kişilerin zararları, teminat dışında kalan haller, sigortacının sigorta ettirene rücu, sigortanın başlangıç tarihi, sigortalanan rizikonun gerçekleşmesi, tazminat ve giderlerin ödenmesi, dava hakkı, yetkili mahkeme ve zamanaşımı ile örnek yargıtay kararı başlıklarını ele aldık.
Tüp Gaz Zorunlu Sorumluluk Sigortasına İlişkin Yasal Dayanak
Tehlikeli maddeler 11 Mart 2010 günü 27518 sayılı resmî gazetede yayınlanan 2010/190 sayılı Tehlikeli Maddeler İçin Yaptırılacak Sorumluluk Sigortaları Hakkında Karar’ın 2. maddesinde mali sorumluluk sigortasına konu edilmesi gereken tehlikeli maddeler sayılmaktadır. Bu maddeler;
a) Petrol ve petrol ürünleri.
b) Mühimmat ve patlayıcı maddeler.
c) Kimyevi gübreler, kimyevi tuzlar, asitler, bazlar, boyalar.
ç) Diğer kimyevi maddeler (oksijen asetilen karpit, sentetik benzin, azot, peroksit ve benzerleri).
d) Perakende olarak satılanlar hariç piroteknik mamuller (aydınlatma ve işaret fişekleri, havai fişekler, şenlik maytapları, çocuk tabanca mantarları).
e) Perakende olarak satılanlar hariç, her türlü ispirto, alkol ve kibrit.
f) Sıvılaştırılmış petrol gazları, sıkılaştırılmış doğal gaz ve havagazı.
g) 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında bulunan ve yukarıda sayılmayan diğer tehlikeli kimyasallar.
ğ) 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında bulunan tehlikeli atıklar. Şeklindedir.
Aynı kanun 3. maddesinde ise Tüp gaz sorumluluk sigortası “Likit petrol gazını (LPG) tüpleyen firmalar (dolum tesisleri), 1 inci maddede düzenlenen sigortalara ek olarak, kusurları olsun veya olmasın, doldurdukları tüplerin kullanılmak üzere bulundukları yerlerde infilakı, gaz kaçırması veya yangın çıkarması sonucu üçüncü kişilerin uğrayacakları maddi ve bedeni zararlara karşı tüp gaz sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır.” şeklinde düzenlenerek tüpleri kullanmak üzere bulunduranların tüp gaz sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu getirilmiştir.
Sigortanın Kapsamı
Likit Petrol Gazını (LPG) depolayan, türlere dolduran, nakleden, bayileri vasıtası ile tüketiciye satan LPG dağıtım şirketleri tarafından Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortasına ek olarak Tüp Gaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası yaptırılmak zorundadır.
Bu sigorta “Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası” bulunan bir iş yerinde, kullanılmak üzere bulundurulan ve LPG depolamak amacıyla kullanılan şeyin, infilakı, gaz kaçırması, yangın çıkarması sonucu verilecek zararlar, Tüp Gaz Sorumluluk Sigortası, sigortacısı tarafından teminat limitleri dahilinde tazmin edilir. Meydana gelen kazadan doğan zararların önlemesi veya doğacak zarar miktarının azaltılması amacı ile sigorta ettiren tarafından yapılan makul ve zaruri masraflar sigortacı tarafından karşılanır.
Kullanılmak üzere bulundurulan Tüp Gazın neden olduğu kaza eğer söz konusu işyerinde bulunan yanıcı, patlayıcı, parlayıcı maddelerin de zarar vermesine yol açarsa tazminat ödemesi yapılırken öncelikle Tüp Gaz Sorumluluk Sigortasına gidilmesi gerekmektedir. Ancak meydana gelen zararın karşılanmasında Tüp Gaz Sorumluluk Sigortasının limitlerinin yetersiz kalması halinde Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası kendi limitleri dahilinde işlemeye başlar.
Üçüncü Kişilerin Zararları
Söz konusu sigortada teminat altına alınan rizikonun gerçekleşmesi durumunda sigorta ettirenin kusurlu olup olmamasına bakılmaksızın zarara uğrayan 3. Kişilerin tazminatları ödenmelidir. Zararın Zararın LPG tüpünün takılması sırasında servis hatasından, kullanıcının kullanma hatasından, tüpün imalat hatasından, dolum hatasından, hortum, kelepçe, dedantör, cihaz, musluk hatalarından meydana gelmesi durumu değiştirmez.
Teminat Dışında Kalan Haller
Kazanın ve dolayısı ile zararın meydana gelmesine neden olan olaya kasten sebebiyet veren kişilerin zararları ve zarara ilişkin talepleri, olay nedeniyle doğan manevi zararların tazmini talepleri, terör eylemleri, savaş, ihtilal, isyan ile terör eylemlerinin etkilerini azaltmak amacı ile yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen zararlar Tüp Gaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası dışında kalan hallerdendir.
Sigortacının, Sigorta Ettirene Rücu
Tazminatı gerektiren olay, sigorta ettirenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasti hareketi sonucunda meydana gelmiş ise ya da çalınma ve gasbedilme eylemlerinin sigorta ettiren ya da sigorta ettirenin eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusuru sonucunda gerçekleştiği tespit edilirse sigortacı zarar görene tazminatı ödemekle birlikte üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediği için doğan zarardaki artıştan sigorta ettirene rücu edebilir.
Sigortanın Başlangıç Tarihi
Sigortanın başlama tarihi poliçede yazan günde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğlen 12.00’da başlar.
Sigorta priminin tamamının ya da primin taksitle ödenmesi karar verildiği hallerde ilk primin ödendiği tarihte sigorta poliçesinin başladığı kabul edilmektedir. Aksi kararlaştırılmadıkça poliçe teslim edilse dahi prim veya peşinat ödenmedikçe sigortacının sorumluluğu başlamaz.
Sigorta ettiren sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı durumlar için peşinatı poliçenin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde de ödemezse sigorta sözleşmesi taraflarca hiçbir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.
Sigortalanan Rizikonun Gerçekleşmesi
Sigorta Ettiren sigorta teminatı kapsamına giren herhangi bir olayın vukuu bulması durumunda bunu öğrendiği tarihten itibaren 5 günlük süresi içerisinde sigortacıya ihbar etmek zorundadır. Sigortacının talebi üzerine sigortalı, olayı ve zararı ilgilendiren hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçları tespit için kullanılabilecek belgeleri, tazminat miktarının tespiti ve rücu hakkının kullanılmasına yararlı bilgi ve belgeleri vermelidir.
Sigortacı gerçekleşen riziko sonucunda ödediği tazminat miktarınca hukuken, halefiyet prensibi gereği, sigorta ettirenin yerine geçer.
Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi
Sigortacı, tazminat talebinde bulunan kişi veya kişilerle iletişime geçerek anlaşma hakkına sahiptir. Sigortacının açık onayı olmadıkça sigorta ettiren tazminat talebini kısmen ya da tamamen yetkili olmadığı gibi zarar gören kişi ya da kişilere herhangi bir tazminat ödemesinde de bulunamaz.
Dava Hakkı, Yetkili Mahkeme ve Zamanaşımı
Zarar gören sigorta kapsamı içerisinde zararın tazminini belirlenen limitler dahilinde doğrudan doğruya dava yolu ile sigortacıdan talep edebilir.
Söz konusu sigorta ilişkisine taraf olanlar arasında çıkacak olan uyuşmazlıklarda yetkili mahkeme sigorta ettirenin ikametgahının veya sigortacının merkezinin veya sigorta poliçesini imza eden acentenin bulunduğu yer mahkemesidir.
Tarafların sigorta sözleşesinden kaynaklı olan ve uyuşmazlığa neden olan tüm hak ve menfaatleri 2 yılda zamanaşımına uğramaktadır.
Sigorta Sözleşmesi hazırlanırken genel şartlara aykırı olmadan sigorta ettiren aleyhine olmayacak şekilde özel şartlar düzenlenebilir.
Emsal Yargıtay Kararı
Yargıtay Kararı – 11. HD., E. 2020/926 K. 2021/3970 T. 22.4.2021
Taraflar arasındaki davada Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti’nce verilen 05.10.2019 gün ve 2019/İHK-11698 sayılı karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla, saklanmak üzere tevdi edildiği İstanbul Anadolu 11. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmiş olup, dosya için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, 28.06.2016 tarihinde …’a ait “………. Marmaris Restaurant” isimli işyerinde meydana gelen tüp patlamasında işyeri çalışanı davacının yaralandığını, davacının %20 oranında sürekli işgöremezlik halinde kaldığını, işyerinin 01.01.2016-01.01.2017 tarihleri arasında 1000218169 poliçe nolu Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigorta Poliçesiyle sigortalı olduğunu, Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası ile bedeni zararlara teminat sağlandığını, sigorta şirketinin sürekli iş göremezlik, geçici iş göremezlik tazminatı, bakıcı giderleri ve ayrıca yol giderlerinden de sorumluluğu olduğunu, 15.09.2018 tarihli ihtarname ile yapılan başvuru sonrasında davalının 12.10.2018 tarihinde 47.362,50 TL tazminat ödemesi yaptığını, bakiye için 16.11.2018 de elektronik posta ile tekrar başvuruda bulunulduğunu, ancak 19.11.2018 tarihli cevap maili ile başkaca bir ödeme yapılmayacağının bildirildiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak %20 maluliyet oranına göre sürekli iş göremezlik tazminatı için şimdiklik 100 TL, yol giderleri için 1.000.-TL olmak üzere şimdilik 1.100.-TL’nin kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, malüliyet oranı %18,20 olarak ve başvurucu lehine olan 1931 Moralite tablosu esas alınarak belirlenen 47.362,50 TL’nin 12.10.2018 de ödendiğini, maluliyet nedeniyle başvurucuya SGK’dan gelir bağlanacağından peşin sermaye değerinin hesaplamada tenzil edildiğini, başvurucunun bunun tenzil edileceğini bilerek ve kabul ederek ibranameyi imzaladığını savunarak başvurunun reddine karar verilmesini istemiştir.
Uyuşmazlık Hakem Heyeti’nin 20.05.2019-K-2019/38834 sayılı kararı ile A.Ü. Adli Tıp Anabilim Dalı Başk. 06.08.2018-2441 sayılı yazısında %18,2 oranında malüliyet tespit edildiği, sigorta şirketince de bu oranın kabul edildiği, bilirkişi raporunda aylık gelirin asgari ücret esas alındığı ve hesaplamada aktif dönem için AGİ dahil, pasif dönem için AGİ hariç hesaplama yapıldığı, sigorta şirketi tarafından 12.10.2018 de ödeme yapıldığı, ancak bu ödemenin ödeme tarihi itibariyle yetersiz olduğu anlaşıldığından rapor tarihi itibariyle tazminat miktarının tekrar hesaplandığı, 12.10.2018 tarihli ödemesinin %9 yasal faiz ile güncellenerek hesaplamada dikkate alındığı, henüz bağlanmayan ve iş kazası gelirinin peşin sermaye değerinin hesaplanması mümkün olmadığı için sigorta şirketinin rapora itirazının kabul edilmediği gerekçesiyle başvuran tarafından talep edilen 52.656,67 TL sürekli işgöremezlik tazminatı ile tedavi yol gideri isteminin kısmen kabulü ile tahsilde tekerrür etmemek kaydıyla 51.106,67 TL’nin 12.10.2018 den itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte sigorta şirketinden tahsiline karar verilmiştir.
Karara, davalı … şirketi tarafından itiraz edilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti 05.10.2019-2019/İHK-11698 sayılı kararı ile Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararının yerinde olduğu ve Sigortacılık Kanunu 30/23 ve AAÜT 17/2 gereği davacı lehine tam nispi vekalet ücretine karar verilmesi gereği gerekçesiyle davalı vekilinin itirazının reddine, Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararının aynen infazına karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, kararın gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalı vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan İtiraz Hakem Heyeti kararın ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 2.660,12 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, 22.04.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
